Những biệt tài bất ngờ của trẻ tự kỷ

Đó tưởng chừng là điều không dễ tin nhưng hoàn toàn có thật! Kể về những trường hợp đặc biệt ở trẻ tự kỷ, ThS Nguyễn Thị Xuân, cô giáo từng có nhiều năm kinh nghiệm dạy trẻ tự kỷ tại nhà cho biết: Có rất nhiều cháu gần như không biết gì, nói đúng hơn là không có nhận thức và khả năng giao du với người thân. Tuy nhiên, cũng có những đứa trẻ sau một thời gian dạy, cô giáo phát hiện ra những khả năng đặc biệt của các cháu mà ở những đứa trẻ thông thường không có được. Khiếu đặc biệt về âm nhạc… Khả năng thuộc và hát tiếng Anh rất tốt, phát âm chuẩn chỉ sau 1 đến 2 lần nghe, đó là trường hợp của cháu Đỗ Trường T, ở Nghi Tàm, Hà Nội. Dù rằng về mặt giao tiếp, T hạn chế hơn rất nhiều so với mọi người xung quanh. Thời kì đầu khi phát hiện ra T bị tự kỷ, chị Q, mẹ của cháu đã cho đến trung tâm giáo dục đặc biệt. Nhưng sau một thời kì kèm riêng, cô giáo cho biết cháu tiến bộ rất tốt và có thể học cùng các bạn ở trường. Gian đình có con bị tự kỷ thường mời cha đến kém cặp tại nhà. Tài năng đặc biệt của trẻ được phát hiện dần dần trong quá trình dạy trẻ. Ảnh minh họa Mẹ cháu T cho biết: Sau một thời gian, gia đình và cô giáo phát hiện ra cháu có thị hiếu đặc biệt về âm nhạc, đặc biệt là nhạc tiếng Anh. Cháu chỉ nghe một lần là có thể thuộc và hát được lại bài hát. Thậm chí chỉ cần nghe giai điệu nhưng khi bật lời lên là cháu có thể hát rất đúng nhạc và thuộc lời ngay. Không chỉ một lần, mà rất nhiều lần lặp lại và thử với các bài hát khác nhau cháu đều làm được như vậy. Tuy nhiên, chỉ khi có hứng và thích thì cháu mới say sưa hát. Còn nếu không thích cháu sẽ không hát. Nhưng thực tiễn là khi nghe những bài hát tiếng Anh thì T rất chuyên chú và phấn khởi hơn cả. ... Và nhân tài âm nhạc thực thụ Gần đây báo chí đưa tin việc cậu bé Nguyễn Thế Vinh 13 tuổi đã đạt giải nhì Concerto Category bảng A trong cuộc thi Piano quốc tế lần thứ năm tại Malaysia vào tháng 11/2012. Trước đó, cậu bé này đã giành được môt số giải thưởng quan yếu khác về ầm nhạc. Năm lên 10 (tháng 7/2010), Vinh lần trước hết dự một cuộc thi chuyên nghiệp về piano tại Hàn Quốc và ẵm luôn giải Vàng. Tháng 9/2010 cậu bé đạt giải khuyến khích bảng A (lứa tuổi từ 10-13) trong cuộc thi Piano quốc tế lần trước tiên tổ chức tại Việt Nam. Cùng thời kì, Vinh được trao học bổng TOYOTA giành cho học trò xuất sắc của các trường nghệ thuật. Tháng 01/2012 dự trình diễn trong chương trình hòa nhạc đặc biệt chào xuân 2012 cùng với dàn nhạc giao hưởng Việt Nam tại hí trường lớn Hà Nội do nhạc trưởng người Nhật Bản Honna Tetsuji chỉ huy. Và đến tháng 9/2012 đạt giải nhì bảng A (lứa tuổi từ 10-13) và giải thí sinh biểu diễn nhạc cổ điển hay nhất trong cuộc thi Piano quốc tế lần thứ hai tổ chức tại Việt Nam. Việc đoạt giải cao và nhiều giải thưởng về một lĩnh vực nào đó cũng không phải là chuyện lạ. Nhưng điều đặc biệt là nhân tài này gần 10 năm về trước lại mắc chứng bệnh tự kỷ nặng. Bàn thảo với báo chí, bố của Thế Vinh, anh Quang, san sẻ: Đến tuổi đi học mẫu giáo, Vinh chạy nhảy phứa khi các bạn ngồi im, đến giờ ăn thì gào thét. Khi các bạn đi ngủ thì Vinh lại mang đồ chơi ra một xó để chơi. Có lần trong lúc cô đang dạy các bạn múa hát thì Vinh lẻn vào nhà tắm, đóng cửa rồi xả nước trong đó khiến các cô được một phen hết vía. Thế Vinh hầu như thường học được ở trường nào lâu hơn một tháng. Biết con mắc bệnh sợ xúc tiếp nên bố Vinh luôn thẳng tìm cách đưa con đi chơi đây đó để mạnh bạo. Có lần, vào mùa đông, Vinh còn nhảy ùm xuống hồ nước trong vườn Bách Thảo, chỉ vì thích nước. Thế nhưng, Vinh lung tung mẫn cảm với âm nhạc. Chỉ cần nghe tiếng chuông điện thoại thôi, Vinh cũng đã giãn nở khuôn mặt. Đặc biệt, cậu bé còn có trí nhớ đặc biệt về âm nhạc. Sau khi ba má cho Vinh đi học nhạc, từ một cậu bé lặng lẽ, trầm mặc, Vinh trở nên hoạt bát, sôi nổi. Họa sĩ tiềm năng? Chỉ cần nhìn hiện vật một lần đã có thể vẽ được lại giống như thật hoặc chưa nhìn thấy sự vật lần nào nhưng bằng trí hình dong đã có thể vẽ được chính xác với một sự phát họa biệt lập. Khi ngước lên nhìn trần nhà một lúc, cháu cúi xuống vẽ vào tờ giấy những văn hoa trên tường. Không cần nhìn lại lần hai nhưng cháu vẽ rất đúng và không thiếu một chi tiết nào. Khi bố vẽ lại, cháu nhìn vào tranh là phát hiện ngay ra chi tiết bị thiếu. Đó là khả năng đặc biệt của cháu T, ở Xuân Thủy, Hà Nội mà cô Xuân được biết. Nhiều trẻ tự kỷ có khả năng đặc biệt về một số lĩnh vực nhất mực. Ảnh minh họa Tương tự như cháu T, một cháu bị tự kỷ từ nhỏ, năm lớp 2, trong một lần được bố đưa qua cầu Chương Dương, cháu về bảo bố vẽ lại câu cầu. Sau khi bố vẽ xong, cháu khăng khăng bảo bố phải vẽ thêm một thanh sắt chắn ngay ở gầm cầu nhưng phải có có vết nối ở giữa vì trong quan sát của cháu có thấy thanh sắt như thế (có thể là vết hàn giữa 2 thanh sắt dưới gầm cầu). Như vậy có thể thấy khả năng quan sát và trí nhớ ở một số trẻ tự kỷ trong những trường hợp này khá đặc biệt mà đối với người bình thường đôi khi cũng không có được. Không chỉ có trí nhớ tốt mà nhiều cháu còn có trí mường tượng rất tốt. Một trường hợp khác mà cô Xuân từng dạy, bé rất thích vẽ và có khả năng vẽ rất tốt. Có lần cô yêu cầu cháu vẽ con voi, dù chưa một lần nhìn thấy con voi như thế nào nhưng bằng hình dong của mình cháu đã vẽ con voi bằng cách phác họa chỉ với 2 chân trước và cái đầu nhưng rất giống. Sự tưởng tượng này ở trẻ tự kỷ khác đặc biệt, sáng tạo và phong phú. Đến những nhà số học trong tương lai? Người bình thường, khi bày ra trước mắt một cơ số đồ vật, để biết được chuẩn xác số đồ vật được bày ra trước mặt là bao lăm thì chúng ta phải đếm. Tuy nhiên, có những trẻ tự kỷ chỉ cần nhìn vào, không cần đếm là chúng có thể nói ngay được con số xác thực của đồ vật đó. Nhớ lại trường hợp này cô Xuân cho biết: Khi đặt trước mắt cháu 1 chồng đĩa khá cao, nhìn vào đó cháu nói 1 con số. Khi đếm lại thì đúng là như vậy. Cứ ngỡ đây là sự trùng hợp tình cờ nhưng khi thử nhiều lần với nhiều đồ vật khác nữa thì cháu cũng đều nói chuẩn xác số lượng đồ vật đó. Một số trẻ tự kỷ có sự phát triển đặc biệt ở một lĩnh vực nào đó, khác với những trẻ thường nhật, dù tiếng nói và giao thiệp không được như những cháu thường ngày cùng trà. Sự đặc biệt này ở trẻ chưa biết sẽ kéo dài được bao lâu và là do nếp lặp lại, do sự đam mê tạm hay khả năng thiên tư thực thụ. Nhưng rõ ràng, khi phát hiện ra khả năng đặc biệt chúng ta cần qua tâm và có phương thức giáo dục hợp lý để bổ dưỡng khả năng đó của trẻ tự kỉ. Lan Nguyễn