Đi là sống thêm chút nữa

1.Lạc thú ở trên đời có nhiều thứ cho ta được chọn lọc. Đọc sách cũng là một lạc thú, với tôi đó là khoảng thời gian “du lịch tại gia” ít tốn kém mà không kém phần nô nức hích, bởi sự lịch duyệt, từng trải, kiến thức của người viết khiến ta phải “ngất ngây con gà Tây”! Nhưng cho tôi hỏi, nếu bạn nhìn người ta ăn con gà Tây rồi kể lại cái ngon ấy, bạn có… nuốt nước bọt cái ực xuống cổ họng một cách đắc ý không? Chưa chắc. Nếu cho bạn ăn trực tiếp, tôi tin rằng, bạn sẽ thấy sướng miệng, “đã mắt” hơn và có thể dễ dàng mô tả lại cảm giác ấy. Du lịch cũng vậy thôi! Hãy tự mình sắp đặt mọi vật dụng cấp thiết, đặt cái ba lô ấy lên vai và sải chân bước đi, tôi tin rằng bạn sẽ náo nức hơn gấp bội phần. Trước hết lúc đi, hãy thử lẩn thẩn như cụ Vương Hồng Sển khi săm soi một cổ vật, chả hạn với cái bình vừa được vớt lên tại cửa biển Hội An, ta hỏi: Người ta chế tác ra nó với công dụng gì? Từ chẳng lẽ? Nước nào sản xuất? Loại bình cổ này có tương đồng với loại bình khác? Tại sao? Tương tự, với những câu hỏi đặt ra trước lúc viễn du, ta thấy chuyến đi của mình sẽ có . Nghĩa hơn. Nghe vầy, ắt bạn đang đọc bài báo này nheo mắt mà cười rằng: “Tôi du lịch là mua sắm cho thỏa chí mê say “hàng hiệu”, chứ không vì gì khác”! Điều này không sai. Lại có ý kiến: “Tôi du lịch đặng mở mang tầm mắt, xem người đi làm được gì, đã văn minh, tiến bộ hơn ta thế nào chứ”! Cũng đúng luôn. Thế thì, khi du lịch mỗi người có những mục đích riêng. Với tôi, đến một vùng đất mới phải cố gắng tận hưởng cho được ba thứ: tham quan danh lam thắng cảnh, di tích văn hóa; ăn những món ăn đặc trưng và rốt cục (nói thật nhá, đừng cười) là… yêu một người nơi đó. Du lịch lúc người ta còn trẻ, tôi nghĩ nên tập cho mình một thói quen: quan sát và biên chép. Nếu đi chỉ mà đi, nhìn chỉ mà nhìn thì các hình ảnh ấy sẽ lướt qua rất nhanh. Và quên. Tác giả bên tượng sáp danh họa Picasso tại bảo tồn Madame Tussaud (Hà Lan) Tác giả cùng người bạn Mỹ trước tượng của huyền thoại nhạc Jazz Charlie Parker Kansas ở đô thị Kansas (bang Missouri - Mỹ) 2.TậpDu lịch của người câm,tôi viết sau chuyến đi công tác tại Hà Lan, sở dĩ được nhiều người tình thích vì có phần trong đó, tôi đã phát hiện ra cái sự “tầm thường” (bởi ai cũng nghĩ tầm thường): Đó là một văn bản tiếng Việt khi tham quan quần thể du lịch Zaanse Schans ở Amsterdam. Trời, ở một nơi hiếm có thể “bói” đâu ra người Việt mà tìm thấy được tiếng Việt thì lòng ta sẽ reo vui và sung sướng như trẻ con gặp Tết. Tôi kiêu hãnh nghĩ, đó cũng là “hàng độc” bên cạnh những đặc sản điển hình của Hà Lan. Họ viết như sau: “Chào mừng quý khách đến quạt gió làm bằng màu sơn “De Kat”. Sự tham quan quạt gió hoàn toàn chịu trách nhiệm khi tai nạn xảy ra. Ông bà trợ giúp chúng tôi trong quạt gió này không hút thuốc, không bước qua những nơi đã chặn lại, hoặc kéo cờ - tông…”. Đến thế kỉ XXI, mà tiếng Việt còn dùng ngơ ngơ đến vậy, tôi không đau xót cũng không buồn cười, vì chí ít tiếng Việt yêu dấu cũng đã đến được xứ sở của những danh tài như Van Gogh; của nơi có đặc trưng văn hóa như hoa tulip, guốc gỗ, cối xay gió… Khi đến nước Mỹ, trở về, tôi viếtMột ngày ở Mỹcũng là cách để biểu thị những gì mình đã quan sát và ghi chép. Điều khiến tôi ngạc nhiên mà đến nay vẫn chưa ai lí giải giúp tôi cái sự thắc mắc rất trẻ thơ này: Tại sao trong các khu vui chơi, đường phố của họ lại sạch đến thế. Họ quét rác lúc nào vậy? Tại sao trong các khu vui chơi ấy, khi ăn xong, lúc đứng lên, họ lại tự giác dọn sạch sẽ bàn ăn của mình? vì sao họ lại tự giác xếp hàng một cách mặc nhiên và kiên nhẫn đến thế? Đó là do văn hóa năng nền móng của giáo dục? Đi cũng có tức thị học. Học từ trong thực tiễn mà hai con mắt ta đã nhìn, đã quan sát và trí não ta vừa nhận thức được. 3.Nói thật, tôi rất khoái nhìn hình ảnh các Tây ba lô, những cô gái Nhật… lang thang trên đường phố Sài Gòn. Chỉ dăm ba người, với vật dụng cần thiết, họ có thể đi đến nước ta và vui sống như người bản xứ. Những ngóc ngách, phường phố, họ cũng lê la, tỉ mỉ, tìm hiểu… Nhìn hình ảnh đó, ta thấy họ rất đỗi tự tin. Tuổi xanh Việt có được sự tự tín ấy khi “Ra khơi, thấy lòng phất phới, thấy tình thế giới; thấy mộng ngày mai, thấy niềm tin mới” (P.D)? Du lịch theo đám đông cũng có cái thú riêng, nhưng nếu chỉ mỗi mình hoặc chỉ thêm vài “tri âm tri kỉ” tự thiết kế một chuyến đi, tôi nghĩ vẫn xăm hơn. Bởi lúc ấy, ta đi theo mách bảo của sự hăm hở về điều mình muốn khám phá riêng chứ không phải “cưỡi ngựa thăm hoa” theo chương trình của đám đông “chín người mười .”. Thời kì gần đây, tôi được đọc nhiều tập sách của những người viết trẻ kể lại những chuyến du lịch của họ. Tôi thật sự khoái những nam thanh nữ tú luôn ném thời kì còn lại sau những ngày làm việc tích cực và nhọc mệt công việc vào những chuyến đi xa. Họ cúi xuống và thắt chặt dây giày, đứng dậy và ưỡn ngực “khoác ba lô lên và đi”, có thể kể đến những tay “phượt” như Cao Sơn, Huyền Chip, kiên trinh, Rosy, Last Walkman, Catlady, Linh Nga, Khải Đơn, Tequila... Họ bảo “đi để thấy mình còn quá hạnh phúc trong thế cuộc này, đi để sống bác ái hơn, đi để run rẩy chìa bàn tay ra với đồng đội, đi để qua những chốc lát kề cận với cái sự sinh li tử biệt mới thấy cuộc sống này đẹp đến nhường nào”. Còn tôi? Tôi nghĩ, đi là lúc ta sống với một đời sống khác - khác với đời sống đã mòn, đã cũ, đã lề thói trên ghế công chức mỗi ngày - điều đó làm tâm hồn ta khoáng đạt hơn, được mở rộng một tầm nh.N và tận hưởng lấy thế giới này. Còn bạn, bạn nghĩ gì? LÊ MINH QUỐC (Tháng 5/2013)